Opvoedvraag
Sinds een jaar beantwoord ik opvoedvragen voor het Belgisch Nieuwsblad. Omdat het voor mijn Nederlandse volgers niet erg voor de hand ligt om een abonnement te hebben op een Belgische krant, mag ik van het Nieuwsblad de vragen ook hier delen. Mocht jij ook een vraag hebben, laat hem dan hieronder achter in de reacties. Wie weet lees je hem dan over een tijdje terug hier.
“Het trucje van belonen voor goed gedrag, werkt bij mijn zoon (3) niet. Als hij braaf is aan tafel, dan krijgt hij normaal een stickertje, maar vaak hangt hij toch weer de aap uit en als ik dan zeg dat hij zijn stickertje zo niet krijgt, dan is het hek van de dam, want ziet hij helemaal geen reden meer om braaf te zijn.”
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat beloningen helemaal niet zo goed werken als vaak gedacht wordt. Edward Deci deed bijvoorbeeld een experiment waarbij studenten een puzzel moesten maken. De helft van de studenten kreeg een kleine beloning, de andere helft kreeg niets. Na afloop kreeg een deel van de studenten de gelegenheid om, als ze daar zin in hadden, nog even verder te puzzelen. Wat bleek; de studenten die eerder een beloning hadden ontvangen bleken aanzienlijk minder gemotiveerd om verder te puzzelen dan de studenten die niks hadden gekregen.
En dat is niet zo gek natuurlijk. Door een sticker te beloven na afloop van een activiteit krijgt je kind het signaal dat die activiteit van zichzelf zo vervelend is dat hij het vast niet wil doen als hij er geen beloning voor krijgt. Daarbij gaat een beloning in tegen de autonomie van een kind, jij bent immers degene die bepaalt of hij de sticker verdient. Zeker kinderen met een sterke wil worden hier opstandig van en zullen nóg minder zin hebben om te doen wat je van ze verwacht.
Vaak werkt het beter om de intrinsieke motivatie van je kind te vergroten, bijvoorbeeld door de activiteit zélf aantrekkelijker te maken. In dit geval; kijk wat je kunt doen om ervoor te zorgen dat je kind het zo fijn vindt aan tafel dat hij vanzelf een tijdje rustig blijft zitten. Zing samen een liedje, doe spelletjes (ik zie, ik zie wat jij niet ziet) of laat hem tellen hoeveel hapjes iedereen aan tafel eet, bijvoorbeeld door na ieder hapje een duploblokje op een toren te plaatsen.
En lukt het echt niet meer om rustig aan tafel te blijven zitten, laat hem dan gerust vast van tafel gaan. De meeste drie-jarigen hebben nu eenmaal veel behoefte aan beweging en voor hen is vijf minuten aan tafel blijven zitten al een hele prestatie. Je kunt er gerust op vertrouwen op dat je kind naarmate hij ouder wordt vanzelf steeds iets langer zal blijven zitten. Zeker als het gezellig is aan tafel.
Heb jij het gevoel dat veel dingen bij jouw kind net wat ingewikkelder verlopen dan bij andere kinderen? Dan zou het zomaar kunnen dat je een temperamentvol kind hebt. Ik geef hier regelmatig inspirerende workshops over. Hier vind je daar meer info over.