Opvoedvraag
Sinds een jaar beantwoord ik opvoedvragen voor het Belgisch Nieuwsblad. Omdat het voor mijn Nederlandse volgers niet erg voor de hand ligt om een abonnement te hebben op een Belgische krant, mag ik van het Nieuwsblad de vragen ook hier delen. Mocht jij ook een vraag hebben, laat hem dan hieronder achter in de reacties. Wie weet lees je hem dan over een tijdje terug hier.
“Mijn vierjarige dochter weigert om sorry te zeggen als ze iets vervelends gedaan heeft. Zo gaf ze laatst op een feestje haar neefje een flinke duw waardoor hij begon te huilen. Mijn broer pakte hem op schoot en gaf aan dat hij verwachtte dat mijn dochter haar excuses aanbood maar zij rende boos weg. Wat kan ik doen op zo’n moment?”
De eerste belangrijke stap die je kunt zetten, is je inleven in je dochter. Waarschijnlijk is ze zelf ook heel erg geschrokken van wat ze heeft gedaan en voelt ze zich schuldig. Of misschien is ze nog erg boos op haar neefje omdat hij net ervoor haar speelgoedauto uit haar handen trok en vindt ze het heel onrechtvaardig dat zij nu de schuld krijgt.
Al die emoties in zo’n vierjarig lijfje maken het wel heel moeilijk voor haar om ‘zomaar even sorry te zeggen.’ Daarbij is het ook maar de vraag of sorry wel echt recht doet aan de situatie. Als kinderen vlug sorry zeggen omdat ze weten dat dit het sociaal wenselijke gedrag is of omdat ze dan van het gedoe af zijn, heeft dat eigenlijk niks te maken met echt verantwoordelijkheid nemen voor hun gedrag. Ook is sorry zeggen dan eerder een egocentrische daad dan een actie die gevoed wordt door empathie. Het werkt eigenlijk beter als je je kind helpt bij haar emoties en haar leert hoe ze dingen weer kan rechtzetten.
Door je kind eerst erkenning te geven voor haar emoties voelt ze zich meer gesteund. Dit kun je combineren met inzicht geven in het effect van haar gedrag.
‘Oh help, volgens mij voelde jij je wel heel boos. Kijk eens, je neefje voelt zich heel rot nu. Dat was vast niet je bedoeling.’ Met name dat laatste zinnetje kan heel helpend zijn. Hiermee geef je wel aan dat iemand kwetsen of pijn doen niet de bedoeling is maar tegelijkertijd laat je zo merken dat jij best weet dat ze daar ook eigenlijk niet op uit was. Als je merkt dat zij nog hoog in haar emoties zit, kun je eventueel nog meer erkenning bieden. ‘Je bent ervan geschrokken hé?’ bijvoorbeeld, of ‘Je voelt je volgens mij heel rot over wat er gebeurde.’ Neem dan eerst even de tijd om te luisteren naar wat zij nog kwijt wil.
Pas als je merkt dat je dochter zich begrepen voelt, kun je een bruggetje maken naar de volgende stap, namelijk verantwoordelijkheid nemen voor wat ze heeft gedaan. ‘Zullen we eens kijken wat je kunt doen om je neefje te laten merken dat je het zo niet bedoelde?’ Op die manier geef je haar de kans om zelf iets te bedenken dat beter bij haar past. Ze kan hem bijvoorbeeld een glaasje water brengen of zijn favoriete knuffel even voor hem halen. Misschien kan ze een tekening voor hem maken of een kusje geven. En wie weet, voelt ze nu wel helemaal uit zichzelf, de ruimte om oprecht sorry te zeggen.
Herken jij bovenstaand voorbeeld? Of heb jij het gevoel dat veel dingen bij jouw kind net wat ingewikkelder verlopen dan bij andere kinderen? Dan zou het zomaar kunnen dat je een temperamentvol kind hebt. Ik geef hier regelmatig inspirerende workshops over. Hier vind je daar meer info over.