Temperamentvol in de klas

Heb jij een kleuter in de klas die opvliegender lijkt te zijn dan andere kinderen? Lijkt deze kleuter soms koppiger dan gemiddeld of kan hij van slag raken van iets waarvan je het totaal niet had verwacht?
Dan lijkt het er op dat je te maken hebt met een temperamentvol kind. Met temperamentvolle kinderen bedoel ik intense, gevoelige en opmerkzame kinderen met een sterke wil.
Dit zijn op zich prachtige eigenschappen, maar voor een temperamentvol kind kan een gewone schooldag een enorme uitdaging zijn. Als leerkracht kun je veel doen om deze kinderen te helpen. In dit artikel vast een paar tips.

Zie de eigenschappen als positief

Er bestaat niet zoiets als goede of slechte eigenschappen. Alle eigenschappen hebben positieve én negatieve kanten. Hoe meer het je lukt om de positieve kanten te zien, hoe fijner het is voor een kind. Zo klinken uitbundig en gepassioneerd bijvoorbeeld een stuk fijner dan overdreven of driftig, is vastberaden een fijnere term dan koppig en zie je een kind liever als inlevend dan als overgevoelig.

Kom zoveel mogelijk tegemoet aan de behoeften die een temperamentvol kind heeft

Temperamentvolle kinderen hebben meer dan gemiddeld behoefte aan verbinding, voorspelbaarheid, controle en ontspanning. Hoe meer het je als leerkracht lukt om hierin te voorzien, hoe beter het met ze gaat. Door vanaf het begin extra te investeren hierin, kun je veel problemen gewoon voorkomen. Wacht liever niet totdat een kind vastloopt, maar wees proactief.

Zorg voor voldoende ontspanning

Het is heel fijn als er een plekje is waar het kind zich kan terugtrekken als het allemaal teveel is. Een hoekje met wat kussens of een klein indianententje bijvoorbeeld. Hier kunnen ze bijvoorbeeld een rustig muziekje luisteren met een koptelefoon op waardoor ze zich echt even kunnen afsluiten van alle prikkels. Voor veel temperamentvolle kinderen kan het ook verstandig zijn om de schooltijden langzaam op te bouwen. Liever vier ochtenden goed naar school, dan een kind dat na vijf hele dagen overprikkeld roept ’Ik wil nooit meer naar school’.

Creëer veel verbinding

Hoe beter de band met een kind, hoe makkelijker alles gaat. Dat geldt natuurlijk voor alle kinderen, maar temperamentvolle kinderen hebben meer van jou als leerkracht nodig om te voelen dat die band er echt is. Geef deze kinderen een plekje vlak bij jou, maak heel veel oogcontact en glimlach zo vaak als je kunt. Zorg ervoor dat je, zeker in het begin, dagelijks een gesprekje hebt waarin jullie elkaar goed kunnen leren kennen. Ook taakjes doen voor de juf of meester vinden ze vaak heel fijn en bevorderen de band die ze met je hebben.

Zorg voor zoveel mogelijk voorspelbaarheid

Hoe voorspelbaarder de dag, hoe makkelijker een temperamentvol kind hiermee om kan gaan. Denk hierbij ook aan alle speciale dingen zoals verjaardagen uitstapjes of een vervangende leerkracht voor de groep. Als een gevoelig kind dit niet aan ziet komen, kan hij daar behoorlijk van slag van raken. Bereid speciale activiteiten samen met de kinderen voor; wat gaat er precies gebeuren, wat wordt er van ze verwacht, bij wie kunnen ze terecht als ze het spannend vinden. En zorg er tijdens dit soort activiteiten voor dat het lijntje tussen hen en jou als leerkracht extra kort is. 

Kom tegemoet aan de behoefte aan controle

Temperamentvolle kinderen willen het liefst zoveel mogelijk zelf bepalen en leren het beste door zelf te ervaren. Kijk wat je ze zelf kunt laten beslissen of kiezen en geef ze zoveel mogelijk ruimte om zelf te ontdekken hoe iets werkt. In dit blog lees je nog iets meer over hoe je hiermee om kunt gaan.

Leg zoveel mogelijk uit waarom iets moet

Natuurlijk gelden er in een kleuterklas bepaalde afspraken waar alle kinderen zich aan dienen te houden. Maar iets ‚gewoon doen omdat het moet’ is voor een kind met een sterke wil bijzonder lastig. Leg daarom steeds uit waarom bepaalde afspraken gelden. Als een kind snapt waarom een bepaalde regel er is, lukt het vaak veel beter om zich daaraan te houden.

Besef; alle kinderen willen graag het goede doen

Kinderen willen allemaal graag het goede doen. Op momenten dat dit niet lukt, is er ofwel iets aan de hand of ze kunnen het gewoon nog niet. Juist op dat soort momenten hebben ze je hulp nodig. Word dus niet boos, maar kijk wat ze nodig hebben om het wel voor elkaar te krijgen. 

Neem ouders serieus

Sommige temperamentvolle kinderen willen zo graag de verbinding met jou als leerkracht en met de andere kinderen goed houden, dat ze zich juist voorbeeldig gedragen op school. Deze kinderen barsten dan thuis vaak in huilen uit of worden woedend om niks. Als ouders dit aangeven, neem het dan serieus en bekijk samen wat je kunt doen om de schooldag beter te laten aansluiten op wat het kind wel aan kan.